In de bouwwereld werken ondernemers vaak samen aan projecten zonder dat zij goede afspraken maken over intellectuele eigendomsrechten zoals auteursrecht. Regelmatig leidt dit tot conflicten tussen bouwbedrijven, aannemers of architecten. Goede afspraken kunnen dit voorkomen.
VDB Advocaten is specialist op het gebied van intellectuele eigendomsrechten. In deze blog gaan we in op auteursrechten. Eerder schreef advocaat intellectueel eigendomsrecht Pascal van Boxtel al over persoonlijkheidsrechten van architecten en de problemen die daardoor kunnen ontstaan.
In een recente kort geding procedure stonden architectenbureau SeARCH en een bouwbedrijf dat onderdeel is van het VolkerWessels-concern tegenover elkaar bij de Rechtbank Amsterdam. Partijen twistten over de vraag wie de auteursrechten heeft op de modules (“legoblokjes”) op basis waarvan basisschool Klein Amsterdam is gebouwd.
Het bouwbedrijf wilde deze modules gebruiken voor een nieuw project, zonder dat de architect daarvan op de hoogte was. De architect kwam daar op enig moment achter en was daar niet van gediend. De architect verzette zich op basis van het auteursrecht tegen de realisatie van een project voor de bouw van meerdere basisscholen in Amsterdam.
Wat zijn auteursrechten?
Het auteursrecht geeft een (rechts)persoon de uitsluitende bevoegdheid een werk openbaar te maken en te verveelvoudigen. Een auteursrechthebbende kan derden dus verbieden om zijn werk te gebruiken zonder zijn toestemming.
Kunnen meerdere (rechts)personen gezamenlijk auteursrechthebbende zijn?
Ja, dit kan indien partijen samen aan een ontwerp hebben gewerkt en er geen andere afspraken zijn gemaakt. Er kan dan sprake zijn van gemeenschappelijk auteursrecht in de zin van artikel 26 van de Auteurswet.
Het gevolg daarvan is dat elke ontwerper zelf kan optreden tegen inbreuken op de auteursrechten. Een ontwerper mag het auteursrecht echter niet zelfstandig exploiteren zonder instemming van de andere medeauteursrechthebbende, zo volgt uit artikel 3:166 e.v. van het Burgerlijk Wetboek.
Wat oordeelde de rechter in deze zaak?
Volgens de voorzieningenrechter lijken de modules door de architect en het bouwbedrijf samen te zijn ontwikkeld in het kader van het Project Klein Amsterdam. Aannemelijk is volgens de rechter dat SeARCH op zijn minst genomen mede-auteursrecht heeft. In dat geval is in feite sprake van een gemeenschappelijk auteursrecht in de zin van artikel 26 van de Auteurswet, zodat het exploitatierecht enkel toekomt aan beide auteurs gezamenlijk.
De uitspraak van de voorzieningenrechter heeft grote gevolgen voor het bouwbedrijf. De rechter verbiedt het bouwbedrijf om het ontwerp van de module openbaar te maken en /of te verveelvoudigen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van SeARCH. Doet het bouwbedrijf dit wel, dan dient het bouwbedrijf aan SeARCH een dwangsom te betalen van € 100.000,00 voor iedere overtreding te verhogen met een dwangsom van €20.000,00 per dag dat deze overtreding voortduurt, tot een maximum van € 500.000,00 is bereikt.
Maak goede afspraken over intellectuele eigendomsrechten
Met goede afspraken omtrent het gebruik van het ontwerp van de module hadden partijen deze procedure kunnen voorkomen. Dan was voor hen namelijk duidelijk geweest of het bouwbedrijf een nieuw project kon starten op basis van het ontwerp dat zij eerder, tezamen met SeARCH, maakte.
Wilt u problemen zoals in deze zaak voorkomen, laat u dan goed adviseren. Wij helpen u graag.
VDB Advocaten is specialist op het gebied van intellectuele eigendomsrechten. Wilt u meer weten over persoonlijkheidsrechten, merkrechten, auteursrechten, modelrechten of andere intellectuele eigendomsrechten? Neem dan contact op met Pascal van Boxtel via pascal.boxtel@vdb-law.nl of bel hem op +31 (0)881 94 85 87.
