Veel ondernemers verkopen hun producten niet direct aan de eindgebruiker, maar schakelen daarvoor een distributeur in. Deze verkoopt dan de producten voor eigen rekening en risico in bepaalde gebieden. Omdat een distributeur (exclusieve) verkooprechten krijgt, worden er vaak afspraken gemaakt over het aantal producten dat een distributeur moet afnemen. In de praktijk ontstaan hier regelmatig geschillen over.
Wat is een distributieovereenkomst?
Een distributieovereenkomst is een overeenkomst gesloten tussen een leverancier en een distributeur. De leverancier koopt of produceert producten en verkoopt deze vervolgens door aan de distributeur. De distributeur verkoopt de producten vervolgens voor eigen rekening en risico door aan haar afnemers.
De distributieovereenkomst is als zodanig niet in de wet geregeld. Het is daarom van belang dat afspraken omtrent de distributieovereenkomst schriftelijk goed worden vastgelegd. Wij schreven hierover al eerder een blog.
Essentiële onderwerpen in een distributieovereenkomst zijn onder meer de verplichtingen van beide partijen, de duur van de overeenkomst, bepalingen inzake aansprakelijkheid en beëindiging - waaronder de gronden voor beëindiging en de gevolgen daarvan - en afspraken omtrent de exclusiviteit van de distributierelatie. Om de leverancier enige vorm van zekerheid te geven, komen de leverancier en distributeur vaak een verplichte omzet of afname overeen.
De afnameverplichting
Bij een afnameverplichting is de distributeur verplicht om periodiek een minimale hoeveelheid producten af te nemen van de leverancier. Voldoet de distributeur hier niet aan, dan kan dit een reden zijn voor de leverancier om de overeenkomst te beëindigen of bijvoorbeeld de exclusiviteit in te trekken. Welke rechten de leverancier in dat geval heeft, is mede afhankelijk van de afspraken die in een distributieovereenkomst zijn neergelegd.
Dat er zich regelmatig geschillen voordoen over afnameverplichtingen blijkt weer uit een recent vonnis van de rechtbank Rotterdam. Tussen een leverancier en distributeur was sprake van een distributierelatie voor de afname van staalproducten. De distributieovereenkomst tussen partijen bevatte onder meer een afnameverplichting, op grond waarvan de distributeur uiteindelijk verplicht was jaarlijks een voorschot voor te weinig afgenomen producten te betalen.
De leverancier stelde zich op het standpunt dat de distributeur verschillende verplichtingen uit de overeenkomst, waaronder de betalingsverplichting uit hoofde van de afnameverplichting, niet is nagekomen. Aan de andere kant verzocht distributeur de rechter haar te ontheffen van de afnameverplichting uit de distributieovereenkomst.
“De rechtbank is van oordeel dat als gevolg van tot dusver in de praktijk onvoldoende gebleken commerciële potentie van het product, met het verloop van de tijd steeds sterker de onevenwichtigheid van het contract aan het licht is gekomen. Onder de specifieke omstandigheden van dit geval brengt dit mee dat er een omslagpunt komt waarna het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar moet worden geacht dat eiseres [leverancier] ten laste van gedaagde [distributeur] nog langer onverkort aanspraak blijft maken op jaarlijkse betaling van voorschotten.”
Wat betekent deze uitspraak voor de praktijk?
In beginsel zijn de partijen gebonden aan de afspraken die zij vastleggen in de distributieovereenkomst. Het is dan ook zeer belangrijk om goede afspraken te maken om uw positie zo goed mogelijk te beschermen. De onderhavige zaak laat zien dat er redenen kunnen zijn om toch af te wijken van de afspraken tussen partijen. Let wel, het betreft hier een uitzonderingssituatie.
Wilt u meer weten over commerciële contracten zoals distributieovereenkomsten? Neem dan vrijblijvend contact op met een van onze advocaten (Pascal van Boxtel en Sophie Slijkhuis). Zij zijn specialist op het gebied van commerciële contracten. Wilt u op de hoogte worden gehouden over interessante juridische zaken, schrijft u zich dan in voor de nieuwsbrief.
