Dit artikel is onderdeel van een serie artikelen over de aanstaande wetswijzigingen als gevolg van de Wet implementatie EU-richtlijn transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden. In deze serie informeren wij u in hoofdlijnen over de aard en consequenties van het wetsvoorstel. In deze bijdrage: meer zekerheid voor werknemers met een onvoorspelbaar arbeidspatroon, zoals bijvoorbeeld oproepkrachten.
Onvoorspelbaar arbeidspatroon
Het onvoorspelbaar arbeidspatroon is een nieuw begrip binnen het Nederlandse arbeidsrecht; het is daarom ook niet gek als u hier niet eerder van heeft gehoord. Van een onvoorspelbaar arbeidspatroon is sprake wanneer het merendeel van de arbeidstijd niet vooraf bekend is. Zo kan bijvoorbeeld worden gedacht aan oproepkrachten. De gedachte aan werknemers met een wisselend werkrooster, bijvoorbeeld werknemers in de zorg, zal hierbij ook snel naar boven komen. Toch is dit niet terecht. Ondanks dat het werkrooster wisselend is, wordt deze wel enige tijd van tevoren kenbaar gemaakt. Dit neemt de onvoorspelbaarheid van het arbeidspatroon weg.
Informatieplicht
Zoals in dit artikel toegelicht, brengt de wetswijziging een uitgebreidere informatieplicht voor werkgevers met zich. De uitgebreidere informatieplicht geldt ook ten aanzien van de informatie die aan werknemers met een onvoorspelbaar arbeidspatroon moet worden verstrekt. Zo moeten partijen bij aanvang van de arbeidsovereenkomst schriftelijk overeenkomen op welke tijdstippen arbeid wordt verricht: de zogenoemde referentiedagen en -uren. Wil de werkgever de werknemer vervolgens daadwerkelijk oproepen voor arbeid, geldt hiervoor een oproeptermijn van minimaal 4 dagen (geldt momenteel ook al voor oproepkrachten). Roept een werkgever de werknemer buiten de referentiedagen en -uren op en/of niet ten minste vier dagen voor aanvang van de arbeid, mag de werknemer de oproep weigeren.
Verzoek voorspelbare arbeidsvoorwaarden
Een werknemer met een onvoorspelbaar arbeidspatroon kan een schriftelijk verzoek indienen bij de werkgever voor meer voorspelbare en zekere arbeidsvoorwaarden. Daarvoor moet hij wel ten minste 26 weken in dienst zijn. Een werknemer kan bijvoorbeeld verzoeken om een werkrooster met meer vaste dagen of om een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. In de wetswijziging zijn geen vereisten opgenomen waar een dergelijk verzoek aan moet voldoen.
De werkgever dient schriftelijk en gemotiveerd aan werknemer te laten weten of het verzoek wordt afgewezen of ingewilligd. De termijn waarbinnen de werkgever hierop moet reageren hangt af van de grootte van de onderneming. Een werkgever met 10 of meer werknemers moet binnen één maand op het verzoek reageren. Werkgevers met minder dan 10 werknemers krijgen drie maanden de tijd voor een reactie. Kleinere werkgevers wordt zo meer tijd gegeven om te onderzoeken of de organisatie kan worden aangepast en om die aanpassing te realiseren. Van belang hierbij is dat de werkgever op tijd op het voorstel reageert. Doet hij dit niet, wordt het verzoek van de werknemer geacht te zijn ingewilligd.
Om te voorkomen dat werknemers iedere keer na een afwijzing opnieuw een verzoek indienen, mag een werknemer pas een jaar nadat een eerder verzoek is ingewilligd of afgewezen een nieuw verzoek indienen.
Tips voor de praktijk
Wij raden u aan om de afspraken die u heeft met uw werknemers met een onvoorspelbaar werkpatroon in overeenstemming te brengen met de nieuwe wetgeving. U doet dit door met uw huidige werknemers referentiedagen en -uren overeen te komen. Bovendien dient de termijn voor oproeping bij beide partijen bekend te zijn. Bij nieuwe werknemers kunt u deze afspraken bij indiensttreding direct in de arbeidsovereenkomst vastleggen.
Daarnaast raden wij u aan om uw werknemers te informeren dat zij na minimaal 26 weken dienstverband – indien gewenst – een verzoek voor voorspelbare arbeidsvoorwaarden kunnen indienen. Uiteraard kunt u bij ons terecht met uw vragen omtrent bovenstaande spraken en/of wanneer u ondersteuning wenst bij het opstellen of wijzigen van uw arbeidsovereenkomst(en).
Meer weten over het Wetsvoorstel transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden? Neem dan vrijblijvend contact op met Lieve Holterhues via +31 881 947 748 of lieve.holterhues@vdb-law.nl.