Als u gebruik wenst te maken van creatieve werken zoals foto’s, schilderijen of ontwerpen van anderen, dan heeft u daarvoor toestemming nodig van de rechthebbende. Vaak regelt men deze toestemming in een licentieovereenkomst. In de praktijk ontstaan regelmatig geschillen vanwege onduidelijke afspraken of omdat de licentienemer na het einde van de overeenkomst toch nog gebruik maakt van bepaalde werken.
Licentie- en auteursrecht
Het auteursrecht geeft aan een (rechts)persoon de exclusieve bevoegdheid een ‘werk’ openbaar te maken en te verveelvoudigen. De auteursrechthebbende is op grond van het auteursrecht dus bevoegd anderen te verbieden om zonder zijn toestemming het werk te gebruiken. De auteursrechthebbende kan er ook voor kiezen deze toestemming – bijvoorbeeld voor een bepaalde tijd en tegen betaling – wél te verlenen. Dit doet hij of zij door een licentie te verlenen.
Wat is een werk?
Onder ‘werk’ in de zin van de Auteurswet verstaat men boeken, brochures, nieuwsbladen, tijdschriften, toneelwerken, speeches en presentaties, choreografische werken, muziekwerken met of zonder woorden, tekeningen, schilderijen, modellen, bouw- en beeldhouwwerken, aardrijkskundige kaarten, ontwerpen, schetsen, foto’s, films, computerprogramma’s en het voorbereidend materiaal. In de auteurswet wordt de definitie van ‘werk’ afgesloten met: “en in het algemeen ieder voortbrengsel op het gebied van letterkunde, wetenschap of kunst, op welke wijze of in welke vorm het ook tot uitdrukking zij gebracht.”
Duidelijk is dat het begrip ‘werk’ binnen de auteurswet enorm breed is. Dit maakt dan ook dat alle ondernemingen te maken hebben met het auteursrecht. Zo wordt een schilderij meestal auteursrechtelijk beschermd, maar ook ontwikkelde software bescherming op grond van de Auteurswet genieten. Daarnaast worden alle teksten op websites of in brochures aangemerkt als werk en daarmee beschermd op grond van het auteursrecht.
Licentie van auteursrechten
Men kan auteursrechten overgedragen aan anderen. Een andere mogelijkheid is het verlenen van een licentie (gebruiksrecht). Op deze wijze blijft de licentiegever nog altijd de auteursrechthebbende en krijgt de licentienemer een tijdelijk of eeuwigdurend recht om een werk te gebruiken.
Er bestaan verschillende typen licenties. Denk hierbij bijvoorbeeld aan royaltyvrije of betaalde licenties, eeuwigdurende licenties of licenties voor een bepaalde tijd, overdraagbare of niet-overdraagbare licenties. Een goede licentieovereenkomst met specifieke afspraken over het type licentie en de daaraan verbonden voorwaarden is heel belangrijk om problemen te voorkomen.
Recent geschil over auteursrechten
Onlangs oordeelde de rechtbank weer eens over een geschil omtrent het gebruik van foto’s na afloop van de licentieperiode. Een professioneel fotografe verleende meerdere keren een licentie voor het commerciële gebruik van haar foto’s aan Cobra Art. De licentie gold voor een bepaalde periode. De fotografe kwam er na de afloop van deze periode achter dat Cobra Art nog steeds haar foto’s gebruikte en verkocht. Ook bleek de partij na afloop van de licentieperiode thumbnails (een verkleinde weergave van een afbeeldingsbestand) aan wederverkopers te verstrekken. De fotografe meent dat er sprake is van een inbreuk op haar auteursrechten.
De rechtbank oordeelt dat de Cobra Art met de verkoop van foto’s na afloop van de licentieperiode inderdaad inbreuk op het auteursrecht van de fotografe maakt. Ten aanzien van de verkoop van thumbnails door Cobra Art aan haar wederverkopers merkt de rechtbank op dat de fotografe zelf verantwoordelijk is voor het aanspreken van de wederverkopers. Die maken de foto’s tenslotte (ongeoorloofd) openbaar. Cobra Art maakt ten aanzien van de thumbnails geen auteursrechtinbreuk, maar handelde in dit kader onrechtmatig, omdat zij als domeinnaamhouder meewerkte aan het voortbestaan van de inbreuken.
Voorkom een auteursrechtinbreuk
Voor de licentiegever geldt: maak een duidelijke licentieovereenkomst en houd goed in de gaten of de licentienemer zich wel aan de gemaakte afspraken houdt. Maakt u als licentienemer gebruik van een werk van een ander? Houd dan ook goed de licentievoorwaarden in de gaten. Doet u dat niet, dan maakt u mogelijk een inbreuk op de auteursrechten van uw licentiegever, met alle gevolgen van dien.
Wilt u meer weten over licentieovereenkomsten, auteursrecht of andere intellectuele eigendomsrechten zoals merkrechten of modelrechten? Neem vrijblijvend contact op met een van onze advocaten (Pascal van Boxtel, Sophie Slijkhuis en Julia Driessen). Zij zijn specialist op het gebied van intellectuele eigendomsrechten en commerciële contracten. Wilt u op de hoogte worden gehouden over interessante juridische zaken, schrijft u zich dan in voor de nieuwsbrief.
