In de praktijk worden ondernemers soms zeer onaangenaam verrast als blijkt dat zij (mogelijk) geen eigenaar zijn van intellectuele eigendomsrechten, zoals octrooien, merkrechten, auteursrechten en modelrechten. Dit probleem speelt met name tijdens bedrijfsovernames en daarbij behorende due diligence onderzoeken en in geval van juridische procedures. De gevolgen kunnen zéér groot zijn als blijkt dat een partij geen rechthebbende is.
Hoe wordt bepaald wie rechthebbende intellectueel eigendom is?
Sommige intellectuele eigendomsrechten ontstaan door registratie van deze rechten. Voorbeelden daarvan zijn merkrechten, modelrechten en octrooien. Uit de relevante registers kan dan in beginsel worden afgeleid wie de rechthebbende is.
Er zijn ook intellectuele eigendomsrechten die automatisch ontstaan op het moment van creatie, zoals auteursrechten. Er is dan geen registratievereiste. Met name bij auteursrechten kan daardoor onduidelijkheid ontstaan over de vraag wie rechthebbende is. Uitgangspunt is dat een natuurlijk persoon als maker de rechthebbende is, maar er zijn in de Auteurswet een aantal wettelijke bepalingen opgenomen op grond waarvan een fictief maker, zoals een werkgever, als rechthebbende wordt aangemerkt. Als er meerdere (rechts)personen bij de creatie van werken betrokken zijn kan er mogelijk een gezamenlijk auteursrecht ontstaan. Dit kan voor onduidelijkheid kan zorgen. Ook blijkt er vaak het nodige mis te gaan bij de overdracht van auteursrechten.
Maar ook bij geregistreerde intellectuele eigendomsrechten blijkt regelmatig dat niet met zekerheid kan worden vastgesteld wie de rechthebbende is. Dit heeft vaak te maken met de aantasting van de registratie zelf of onduidelijkheden over de overdracht van intellectuele eigendomsrechten. Dit blijkt maar weer eens uit twee recente procedures.
Rechter kan niet vaststellen wie rechthebbende is
Een zeer recente procedure speelde bij de Rechtbank Amsterdam over exclusieve boten die worden verkocht onder de (merk)naam VanDutch. De merkrechten terzake VanDutch staan geregistreerd op naam van een partij genaamd Rhino (afgekort), maar een andere partij stelde eigenaar te zijn van de merkrechten.
Rhino stelde dat zij rechthebbende was geworden van de merken op basis van een “Trademark Purchase and Transfer Agreement” tussen haar en een partij genaamd VDML. Rhino zou een aantal merken voor slechts € 100,00 hebben gekocht van VDML, waarna de merken zijn geregistreerd op naam van Rhino. Als men in het merkenregister kijkt, lijkt Rhino dus de rechthebbende te zijn.
Een andere partij, TCA, is echter van mening dat de overeenkomst op basis waarvan Rhino de merkrechten heeft verkregen niet rechtsgeldig is. Daardoor heeft de overdracht van de merkrechten volgens TCA dus niet plaats kunnen vinden en kan Rhino dus géén rechthebbende kan zijn.
De rechtbank geeft TCA in een voorlopig oordeel gelijk. De rechtbank oordeelt in kort geding dat voorshands niet aannemelijk is dat Rhino recht heeft op de Uniemerken en verbiedt Rhino om de Uniemerken over te dragen, het EUIPO te verzoeken de Uniemerken te registreren op naam van derden, of mee te werken aan verzoeken daartoe, totdat in rechte is vastgesteld wie eigenaar is van de Uniemerken. Deze partijen zullen ongetwijfeld nog lang verwikkeld zijn in juridische procedures omdat de belangen groot zijn.
Op 7 november 2023 sprak de Rechtbank Rotterdam zich in een andere zaak over een geschil over octrooirechten.
Sonic Force stelde in deze procedure dat zij aangevraagde octrooirechten had gekocht, maar de gedaagden betwisten stellig dat zij de overeenkomst hadden ondertekend. De rechtbank oordeelde in kort geding dat onvoldoende aannemelijk is dat Soniq Force de rechtmatige houder is van de aangevraagde octrooirechten. De vorderdingen van Sonic Force worden dus afgewezen, omdat er onduidelijkheid bestond over de overdrachtsovereenkomst.
Hoe garandeer ik duidelijke afspraken over intellectuele eigendomsrechten?
Uit deze twee zeer recente procedures blijkt maar weer dat het van belang is om goed onderzoek te doen naar de daadwerkelijk rechthebbende van intellectuele eigendomsrechten. Ook kan niet altijd volledig worden vertrouwd op de informatie die in de registers staat.
Wilt u meer weten over merkenrechten of andere intellectuele eigendomsrechten zoals auteursrechten of modelrechten? Neem vrijblijvend contact op met een van Pascal van Boxtel. Hij is specialist op het gebied van intellectuele eigendomsrechten en commerciële contracten.
