Overmacht
Indien een leverancier door het coronavirus verplichtingen uit overeenkomsten niet meer na kan komen, dan kan hij of zij over het algemeen mogelijk een beroep doen op overmacht. Een beroep op overmacht zal echter enkel slagen als het coronavirus de nakoming van de verplichtingen in de overeenkomst onmogelijk heeft gemaakt (oftewel er bestaat causaliteit tussen het coronavirus en het niet na kunnen komen van verplichtingen).
Voor een geslaagd beroep op overmacht gelden de volgende (algemene) vereisten:
- Nakoming is onmogelijk geworden;
- De onmogelijkheid tot niet nakoming ligt buiten uw invloedssfeer;
- De gevolgen van de onmogelijkheid konden redelijkerwijs niet door u worden voorkomen;
- De onmogelijkheid was onvoorzienbaar op het moment van contractsluiting;
- Noch in de wet, noch in de overeenkomst is bepaald dat de niet-nakoming voor uw risico komt.
Eén en ander is ook afhankelijk van wat u in de IT-contracten zelf overeen bent gekomen, zoals blijkt uit punt vijf.
IT-contracten
Voor de beoordeling van de invloed die het coronavirus kan hebben op uw positie als leverancier in IT-contracten (bijvoorbeeld hosting, het leveren van bepaalde SaaS-diensten of het ontwikkelen van software), zal naar de omstandigheden van het geval moeten worden gekeken. De verschillende omstandigheden kunnen ertoe leiden dat een beroep op overmacht juist wel of niet zal worden aangenomen.
Géén overmachtsbepaling in het IT-contract
Indien er geen overmachtsbepaling in het IT-contract is opgenomen, dient teruggevallen te worden op de wet en moeten de 5 stappen onder het kopje ‘overmacht’ af worden gegaan. Over het algemeen zal echter gelden dat een beroep op overmacht in de IT-sector niet snel zal worden aangenomen. Een IT-leverancier zou juist moeten voorzien in business continuïteit en er in dat kader voor moeten zorgen dat het mogelijk is om op afstand te werken. Dit zou anders kunnen zijn indien u ter plaatse IT-diensten dient te verrichten, maar dit niet toegestaan is vanwege (maatregelen van de overheid voor de bestrijding van) het coronavirus.
Wél een overmachtsbepaling in het IT-contract
In de gevallen dat in de overmachtsbepaling in het IT-contract is opgenomen dat ziekte, epidemie of pandemie voorbeelden zijn van overmacht, dan kunt u op deze bepaling een beroep doen. Denk hierbij ook aan gevallen van overmacht wanneer uw leveranciers niet meer aan u kunnen leveren. U bent er dan nog niet. Wederom zal gekeken moeten worden of de onmogelijkheid tot nakoming kan worden toegerekend aan het coronavirus, dan wel het niet kunnen leveren door uw leverancier (oftewel, zijn er alternatieven?). Zoals hiervoor al is aangegeven, zal dit verband in IT-contract vermoedelijk niet snel worden aangenomen.
Een beperkende overmachtsbepaling in het IT-contract
Soms wordt een beroep op overmacht in een (IT-)contract beperkt of uitdrukkelijk uitgesloten. Een beroep op overmacht kan bijvoorbeeld zijn beperkt tot specifieke gevallen, waar het coronavirus buiten valt. Dit is wettelijk toegestaan. In dat geval zou u een beroep kunnen doen op onvoorziene omstandigheden of kunnen stellen dat uw afnemer deze overmachtsbepaling in het kader van de redelijkheid en billijkheid niet tegen u kan inroepen. Maar, zoals al eerder aangegeven, zou een IT-contract juist moeten voorzien in bedrijfscontinuïteit. Daarnaast gaat de rechter erg terughoudend om met het beroep op de redelijkheid en billijkheid. Een beroep op dergelijke gronden zal dan ook mogelijk niet slagen. Echter is één en ander sterk afhankelijk van de omstandigheden van het geval.
Tot slot
De vraag welke gevolgen (en/of maatregelen tegen) het coronavirus heeft voor uw positie als leverancier in IT-contracten kan niet in het algemeen worden beantwoord. Dit is afhankelijk van het IT-contract zelf en de omstandigheden van het geval. Indien u zich wenst te beroepen op overmacht of indien u het niet eens bent met eventuele maatregelen van uw afnemer, dan ondersteunen wij u graag.
Uiteraard is het ook mogelijk om eerst in gesprek te gaan met uw afnemer om te kijken of het (IT-)contract kan worden gewijzigd, voordat u de juridische ‘overmachtsdiscussie’ aangaat. Immers zijn het voor alle ondernemingen onzekere tijden en wellicht is enige coulance dan ook mogelijk. Hierbij ondersteunen wij u uiteraard ook graag.