Een ieder met een rechtsbijstandsverzekering mag in elke fase van een geschil die mogelijk tot een procedure bij een rechter leidt een door hem of haar gewenste externe rechtshulpverlener inschakelen, zo luidt het bindende oordeel van de Geschillencommissie Financiële Dienstverlening op 31 maart 2021.
Een atlete wenste op te treden tegen een publicatie. In het kader van deze publicatie en het bewerkstelligen van een rectificatie van het artikel en schadevergoeding schakelde de atlete zelf een (sportrecht)specialist ingeschakeld. De kosten die zij hiertoe maakte, zijn, ondanks herhaaldelijk verzoek, nooit door haar verzekeraar vergoed. De atlete stelde dat de verzekeraar verplicht was deze kosten wél te vergoeden, op grond van het recht op vrije advocaatkeuze, ondanks het feit dat zij niet daadwerkelijk een gerechtelijke procedure is gestart. De verzekeraar stelde enkel verplicht te zijn de kosten van een zelf aangewezen advocaat te vergoeden, wanneer deze advocaat is ingeschakeld in het kader van een gerechtelijke of administratieve procedure. Dit vereiste was tevens door verzekeraar opgenomen in haar Algemene Polisvoorwaarden.
Recht op vergoeding van de kosten voor een zelfgekozen advocaat?
De vraag die in het geschil tussen de atlete en de verzekeraar centraal stond is of de atlete recht heeft op vergoeding van de door haar gemaakte advocaatkosten.
In de Algemene Polisvoorwaarden van verzekeraar is inderdaad opgenomen dat enkel kosten in het kader van een gerechtelijke of administratieve procedure worden vergoed. Dit lijkt overeen te komen met de lijn in de nationale en Europese regelgeving en de huidige rechtspraak, waarin de ‘gerechtelijke of administratieve procedure’ voorwaarde lijkt te zijn voor het inroepen – en vergoed krijgen - van een zelf gekozen advocaat.
Maar, wat is een ‘gerechtelijke procedure’ nu precies?
Op 14 mei 2020 heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: HvJ EU) invulling gegeven aan dit begrip in een Belgische zaak. Het HvJ EU kent een ruime interpretatie aan het begrip ‘gerechtelijke procedure’ toe en oordeelt dat: “Elke fase die kan leiden tot een procedure bij een rechterlijke instantie, zelfs een voorafgaande fase, moet dus worden geacht onder het begrip ‘gerechtelijke procedure’ (…) te vallen.” De enige voorwaarde die het HvJ EU hieraan koppelt, is dat er sprake moet zijn van een conflict, ook wel een belangentegenstelling genoemd.
Ondanks het feit dat deze vraag door het Grondwettelijk Hof van België is voorgelegd aan het HvJ EU, ziet de vraag niet alléén op de uitleg van dit begrip in de Belgische bemiddelingsprocedure. De uitspraak is daarom ook in Nederland van belang, zo oordeelt de Geschillencommissie Financiële Dienstverlening.
Wat betekent deze uitspraak voor u?
Bent u in een geschil (ook indien er nog geen gerechtelijke procedure is gestart) verwikkeld geraakt en bent u verzekerd voor rechtsbijstand, dan hebt u recht op een door u zelf gekozen advocaat. De rechtsbijstandsverzekering is (op grond van het oordeel van de Geschillencommissie Financiële Dienstverlening) verplicht de kosten van de door u ingeschakelde advocaat of jurist te vergoeden.
Meer weten over het recht op vrije advocaatkeuze? Of bent u onderdeel van een geschil waarin u wenst bij te worden gestaan door een van de advocaten van VDB? Neem dan vrijblijvend contact op met Sophie Slijkhuis via sophieslijkhuis@vdb-law.nl of +31 881 948 414.