Met de recente persconferentie van minister-president Mark Rutte en Minister van VWS Hugo de Jonge is duidelijk geworden dat de overheid sterk afraadt om op wintersport te gaan, of om een reis te boeken naar het Caribisch deel van het Koninkrijk. Dit roept echter bij werkgevers de nodige vragen op. Kan ik mijn werknemers verbieden naar deze locaties te gaan? En wat zijn de consequenties als zij daar Covid-19 oplopen?

Op dit moment wordt nog altijd gewerkt met het welbekende kleurenschema. Deze niet-bindende reisadviezen worden afgegeven door de Rijksoverheid en zijn onverdeeld in een viertal kleuren:

• Rood: reizen wordt sterk afgeraden vanwege zeer ernstige veiligheidsrisico’s die voor reizigers een levensbedreigende situatie kan doen ontstaan.
• Oranje: alleen noodzakelijke reizen worden geadviseerd, vanwege de ernstige veiligheidsrisico’s in dat land of gebied.
• Geel: er bestaan veiligheidsrisico’s die afwijken van wat men in Nederland gewend is en dat extra voorbereiding geboden is.
• Groen: in dat land of gebied bestaan geen bijzondere veiligheidsrisico’s, vergeleken met wat men in Nederland gewend is.

Deze reisadviezen kunnen voor u als werkgever verschillende vragen oproepen; hoe zit het met mijn werknemers die naar risicogebieden afreizen? Welke verplichtingen gelden voor hen? Dien ik hen te waarschuwen voor de veiligheidsrisico’s? In dit artikel zetten wij meer informatie voor u uiteen.

Loondoorbetalingsplicht bij ziekte

De arbeidsrechtelijke hoofdregel bij ziekte van een werknemer is dat hij of zij gewoon loon doorbetaald krijgt gedurende de ziekteperiode. Voor andere situaties waarin de werknemer geen arbeid verricht, geldt de hoofdregel geen arbeid, toch loon, tenzij de reden dat geen arbeid verricht wordt voor rekening en risico van de werknemer hoort te komen.

Concreet zal het dus moeten gaan om een situatie waarin op basis van de omstandigheden gezegd kan worden dat werknemer die niet kan werken hiervoor het risico dient te dragen.

Gevolgen reisadvies voor werknemer

Hoewel de reisadviezen van de Rijksoverheid niet bindend zijn, zijn er wel consequenties aan verbonden voor uw werknemers. Sterker nog, ze zijn zeer relevant voor de vraag of een werknemer zelf de risico’s dient te dragen indien hij of zij besluit af te reizen naar een risicogebied.

Mocht een werknemer bijvoorbeeld voor vakantie afreizen naar een risicogebied waar code oranje (enkel noodzakelijke reizen) of code rood geldt, dan bestaat de kans dat hij of zij terecht komt in een landelijke lockdown, of bij thuiskomst twee weken (of langer) in quarantaine zal moeten. In het geval de werknemer dan niet kan (thuis)werken kan de werkgever de werknemer erop wijzen dat hij of zij welbewust het risico heeft genomen om af te reizen en zelf dient in te staan voor de gevolgen. De werkgever kan daarom ook de werknemer geen loon doorbetalen gedurende die periode, vanwege de bovengenoemde hoofdregel.

Lastiger is een risicogebied met code geel (afwijkende veiligheidsrisico’s). In beginsel wordt van de afreizende werknemer naar één van de landen met die kleurcode slechts oplettendheid verwacht, maar wordt afreizen in zijn geheel niet afgeraden. Er zullen in dat kader dan ook bijkomende omstandigheden moeten spelen, wil men een werknemer in het onverhoopte geval van een lockdown verantwoordelijk kunnen houden voor het niet in staat zijn arbeid te verrichten. Wanneer dit geval zich voordoet, adviseren wij u in overleg te gaan met de werknemer hoe de situatie op te lossen.

Informeer uw werknemers pro-actief

Ons advies aan u als werkgever is dan ook om een proactieve houding aan te nemen. Informeer werknemers over zowel de veiligheids- en gezondheidsrisico’s net als de arbeidsrechtelijke consequenties van afreizen naar risicogebieden.

Stel een vakantie-protocol op

In dat kader kan ook gedacht worden aan het opstellen van een protocol of bedrijfsbeleid dat voorschrijft welke regels werknemers in acht moeten nemen en welke maatregelen en consequenties er gelden indien iemand er voor kiest af te reizen naar risicogebieden. Dit om het bewustzijn én de gezondheid van uw personeel te waarborgen.

Bij risicogebieden met code geel geldt dit in zekere zin ook. Het kan geen kwaad om werknemers te informeren over de risico’s van het afreizen, maar het verbinden van loonconsequenties zal al snel als disproportioneel worden geacht.

Covid-19 oplopen in het buitenland

Tot slot bestaat ook nog de mogelijkheid dat een werknemer afreist naar een risicogebied en daar besmet raakt met het coronavirus en hierdoor arbeidsongeschikt wordt. In beginsel geldt dan ook de voornoemde hoofdregel van loondoorbetaling tijdens ziekte. Echter gaat hier ook eenzelfde redenering als bovenstaand op.

Oranje- en rode gebieden

Voor code oranje- en code rood-gebieden zal de werkgever veel eerder loonconsequenties kunnen verbinden aan de Covid-19 besmetting van de werknemer, dan bij een code geel-gebied. Immers, onder code oranje en rood heeft werknemer al veel sneller welbewust het risico gelopen op besmetting met het coronavirus en de ziekte die dat tot gevolg heeft.

Heeft u vragen over hoe om te gaan met werknemers die afreizen naar risicogebieden? Of wil u graag meer informatie over loondoorbetaling van zieke werknemers? Neem dan contact op met Sebastiaan Crauwels via +31 881 947 760 of stuur een mail naar sebastiaancrauwels@vdb-law.nl