Op 9 januari 2024 is in het Weekblad Fiscaal Recht (WFR) een artikel gepubliceerd van Debbie Liem. Het artikel gaat over de toepassing van het pleitbaar standpunt in beroepsaansprakelijkheidszaken van accountants en belastingadviseurs.
Pleitbaar standpunt
Het pleitbaar standpunt houdt kort gezegd in dat een boete of straf achterwege blijft, als in de belastingaangifte een verdedigbaar (lees ‘pleitbaar’) standpunt is ingenomen. Een groot deel van de bevolking is verplicht aangifte te doen. Er staat een strafrechtelijke sanctie op het nalaten een belastingaangifte in te dienen. De vragen uit de aangifte moeten stellig en zonder voorbehoud worden beantwoord.
Maar een belastingaangifte kan complex zijn. De belastingwet- en regelgeving is continu in beweging. Daardoor kan onzekerheid bestaan over de interpretatie van begrippen. Bovendien kent het belastingrecht soms ook open normen. Daarom is geaccepteerd dat een pleitbaar standpunt dat aan de aangifte ten grondslag ligt, niet bestraft hoeft te worden.
Vragen
Maar hoe werkt dit bij de beroepsaansprakelijkheid van een belastingadviseur of een accountant? Als een belastingadviseur of accountant aansprakelijk wordt gesteld voor een beroepsfout van fiscale aard, kan hij dan een beroep doen op het pleitbaar standpunt?
Verschillende rechtsgebieden
Het leerstuk van het pleitbaar standpunt is tot ontwikkeling gekomen in het fiscale boeterecht en heeft inmiddels ook een vaste plek gekregen in het fiscale strafrecht. Ook speelt het pleitbaar standpunt in het belastingrecht een rol bij de omkering en verzwaring van de bewijslast.
Beoordeling fiscale beroepsfout
De beoordeling van de aansprakelijkheid voor een beroepsfout van een belastingadviseur of accountant vindt plaats in het civiele recht. In het civiele recht is het leerstuk van het pleitbaar standpunt op dit moment nog relatief onbekend. Op basis van een analyse van civiele rechtspraak concludeert Debbie dat er ruimte bestaat om bij de beoordeling van een (fiscale) beroepsfout rekening te houden met een pleitbaar standpunt.
De analyse van Debbie Liem over dit onderwerp is op 9 januari 2024 verschenen in het Weekblad Fiscaal Recht (‘Beroepsfout en pleitbaar standpunt’, D. Liem, WFR 2024/13).
